Jakie zasady obowiązują w mediacji?

• DOBROWOLNOŚĆ
  Strony dobrowolnie wyrażają zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym. Na każdym etapie trwania mediacji każda ze stron może odmówić dalszego udziału w mediacji. Wobec uczestników nie może być stosowana jakakolwiek forma przymusu czy nacisku. Udział w mediacji jest zatem dobrowolny, co zdecydowanie odróżnia mediację od tradycyjnych metod rozwiązywania sporów z władczą interwencją wymiaru sprawiedliwości. Dobrowolność mediacji to również brak nacisku na zawarcie ugody, również wtedy, gdy uczestnik mediacji brał udział w formułowaniu postanowień ugody i wyraził zgodę na jej warunki. Uczestnik mediacji do ostatniej chwili ma prawo odmówić podpisania ugody.

W świetle zasady dobrowolności rozpoczęcie i kontynuowanie mediacji jest możliwie tylko wtedy, gdy wszystkie strony sporu wyrażają zgodę.

• AKCEPTOWALNOŚĆ
  zasada ściśle powiązana z zasadą dobrowolności, oznacza zaakceptowanie osoby mediatora przez strony sporu.

• BEZSTRONNOŚĆ
  Zasada ta odzwierciedla stosunek mediatora do stron. Mediator nie pełni w trakcie mediacji funkcji sędziego, arbitra, czy pełnomocnika którejś ze stron, nie może zatem opowiedzieć się po żadnej ze stron. Według tej zasady strony mediacji mają równe prawa i powinny być traktowane jednakowo np. w zakresie możliwości wypowiedzenia się, zadawania pytań, udziału w spotkaniach na osobności z mediatorem.

Zgodnie z zasadą bezstronności mediator pomaga każdej ze stron w równym stopniu w dojściu do wypracowania satysfakcjonującego rozwiązania.

• NEUTRALNOŚĆ
  Ta cecha oddaje brak związania mediatora z przedmiotem sporu i tym samym brak interesu w jakimkolwiek szczególnym sposobie jego zakończenia. Decyzja co do sposobu zakończenia konfliktu oraz podpisania ugody o określonej treści należy do samych stron, a jedynie na ich zgodny wniosek mediator może wskazać sposoby rozwiązania sporu, które i tak nie są wiążące dla stron.

W oparciu o zasadę neutralności indywidualne poglądy, wartości, a także uprzedzenia mediatora nie mogą wpływać na jego stosunek do danego sporu i nie mogą oddziaływać na sposób jego zakończenia.

• POUFNOŚĆ
  Zasada ta określa, że mediacja, jej przebieg i rezultaty objęte są niejawnością, a mediator ma obowiązek zachowania w tajemnicy faktów, o których dowiedział się w związku z przeprowadzeniem mediacji (z wyj. przestępstw wymienionych w art. 240 kk ) i nie może zostać przesłuchany co do tych faktów w charakterze świadka. Zasada poufności to również bezskuteczność powoływania się przez stronę w toku sprawy sądowej (w przypadku braku ugody) na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składane w toku postępowania mediacyjnego.

W myśl zasady poufności uczestnicy zachowują gwarancję bezpieczeństwa, że ich osobiste, czy biznesowe zdarzenia będą objęte tajemnicą przed osobami trzecimi, bądź organami wymiaru sprawiedliwości.

Mimo, iż mediację cechuje elastyczność i jest ona niezwykle pojednawcza, to powyższe zasady ułatwiają pracę zarówno mediatorowi jak i uczestnikom mediacji. Dzięki określeniu i respektowaniu wymienionych zasad mediacja stwarza odpowiednie warunki, tak aby uczestnicy mediacji mogli świadomie podjąć decyzję o wyborze tej formy rozwiązywania sporów, zamiast stać się przeciwnikami procesowymi.